“Todas somos Lupe”; de feministas e pobo xitano

Levamos ese tópico nos carteis. Por qué non dicimos que en realidade nos encantaría ver no caldeiro, aos mortos aos asasinos? Con iso non pretendo incitar ao ollo por ollo, non me confundan, falo desde o terreo simbólico (e algo máis).

Xa sei, que todas somos potenciais vítimas, pero non deixa de parecerme ese “Todas somos...” que pintamos nos carteis, un refuxio de submisión. Como a orde do día.

O último Xoves de mes, ou cada nova asasinada, as feministas reúnense nas escaleiras do Museo como quen vai a misa. Ao rematar o sacramento aplaudimos, a quen? Ao cabrón asasino, á vítima, a nós mesmas fans rutineiras? haberá quen baixe as escadas aliviada, como despois de inxerir a hostia.

Estamos soas; non creo que ninguén nos tome en serio na alta, e nin sequera na baixa política. As figuras queren saír na foto, aparecer no xornal co “to-das-so-mos” collido da man; e tamén aplauden, baixan as escaleiras e, se cadra síntense aliviad@s de que rematara o acto; una anécdota na reunión no comité do partido; cobrarán dietas ou horas extra? Probablemente.

Non fun consciente disto ata a concentración pasada; ao ver a dor desas mulleres xitanas, tan rotundamente arroupadas pola súa comunidade; un Rromipén de todas as idades, de ambos sexos da que destacaba a numerosa presenza de adolescentes. Un apoio incondicional, por convicción. Nada que ver co continxente apoio daquelas personas que nos representan.

Pode que fose un espellismo, se cadra, irrepetible; pero por primeira vez sentín ao feminismo arroupado tamén.

Xamais presenciáramos unha convocatoria coma a do pasado Venres perante o MARCO de Vigo. Foi un luxo ter vivido ese momento único.

Algo novedoso asomou, forzado polo pobo xitano. Esgrimiuse a xustiza como bandeira, algo paradóxico nun pobo secularmente oprimido, e moi desconfiado, precisamente coas instancias xudiciais. Xustiza para Lupe Jiménez, rezaba unha pancarta artesanal, condena sen paliativos do crime e o castigo para os seus asasinos (si asasinos, en plural).

Pola morte de Lupe, entre 50 e 60 persoas serán repudiadas de por vida, segundo a lei xitana. Este código de xustiza é que de recoñecer os cooperadores necesarios, cómplices do delicto (por omisión de axuda) aos que a xustiza paia habitualmente ignora.

A norma non parece tan descabellada se valoramos que moitos casos de violencia e asasinatos poderían terse evitado se os familiares deran a voz de alarma.

Pero iso perxudicaría a familia, sempre a familia como estrutura carceraria para a muller. No caso de Lupe, a familia do marido mirou para outro lado. E os xitanos non perdoan.

Na nosa cultura, díctanse ridículas e inoperativas ordes de afastamento que non evitan o perigo para a vítima; pero os xuíces tampouco se responsabilizan do fracaso dos seus actos nin a vítima conta cunha comunidade solidaria.

Sinaí Giménez, o líder da Asociación do pobo xitano, explica nunha entrevista: “O asasinato dunha muller xitana choca coa nosa cultura, cos nosos costumes, este asasino riuse ou burlouse deles e das nosas normas”.

Pregúntome que tería ocorrido se o marido fose un paio. Xa vai sendo hora de cambiar o discurso “dos imbéciles escuros” que “non nos entenden”, que iso só alimenta a xenofobia e a insolidariedade. E o machismo non coñece fronteiras comparte o único obxectivo de anular ás mulleres.

“Contra a violencia”, coreou Sinaí na concentración; “contra o maltrato” contestou unha voz feminina coa que se solidarizaron todas as demais, con rabia, con fereza; e logo nenos, e vellos unidos co “todos somos Lupe”. Un aceno solidario para paliar a dor da nai e da familia de Lupe. Emocionante a súa valentía; doe por dentro pensar nesas seis criaturas.

Ogallá esas chamadas á xustiza e contra a violencia de xénero por parte dos líderes xitanos, na homenaxe a Lupe, marquen un punto de inflexión. Porque non queremos máis carteis de Lupes xitanas, nin paias, pateando as rúas, e recordándonos que vivimos nunha sociedade atrasada, na que as mulleres aínda non chegaron a cidadás.